Gạo lứt, còn gọi là gạo rằn, gạo lật là loại gạo chỉ xay bỏ vỏ trấu, chưa được xát bỏ lớp cám gạo. Đây là loại gạo rất giàu dinh dưỡng đặc biệt là các sinh tố và nguyên tố vi lượng. Do trong phương ngôn tiếng Việt Nam Bộ “lứt” và “lức” đồng âm, đều được đọc là nên gạo lứt còn được viết là “gạo lứt”. Vậy những điều chưa được bật mí về gạo lứt là gì? Cùng Sấy Ngon tìm hiểu nhé!
1. Thành phần dinh dưỡng trong gạo lứt là gì?
Thành phần của gạo lứt gồm chất tinh bột, chất đạm, chất béo, chất xơ cùng các vitamin như B1, B2, B3, B6; các axit như pantothenic (vitamin B5), paraaminobenzoic (PABA), folic (vitamin M), phytic; các nguyên tố vi lượng như canxi, sắt, magiê, selen, glutathion (GSH), kali và natri.
Trường hợp gạo trắng trải qua quá trình xay, giã sẽ chỉ còn 77% vitamin B3, 80% vitamin B1, 90% vitamin B6, một nửa lượng mangan và hầu hết chất xơ bị mất đi. Các chuyên gia dinh dưỡng cũng nhận thấy, một lon gạo lứt khi nấu thành cơm chứa 84 mg magiê, trong khi đó ở gạo trắng chỉ có 19 mg. Lớp cám của gạo lứt cũng chứa một chất dầu đặc biệt có tác dụng điều hòa huyết áp, làm giảm cholesterol xấu, giúp ngăn ngừa qua các bệnh tim mạch.
Gạo lứt muối mè tuy mạnh về mặt chất khoáng nhưng lại yếu về chất đạm và chất béo. Thiếu 2 chất này thì cơ thể không thể tổng hợp kháng thể, nội tiết tố… Một số người bị dị ứng, rối loạn kinh nguyệt, thiếu máu, suy nhược trầm trọng chỉ vì lạm dụng kiểu ăn ròng gạo lứt muối mè mà thiếu thịt cá.
Vậy thực tế gạo lứt có bao nhiêu loại? Các loại được dùng trong thực phẩm của gạo lứt là gì?
2. Các loại gạo lứt – Loại đỏ, đen trong gạo lứt là gì?
2.1 Gạo lứt đỏ
Gạo lứt đỏ được trồng sạch không phun thuốc trừ sâu. Gạo vừa xát xong, đóng vào túi ép chân không. Tốt cho người ăn chay, ăn kiêng hỗ trợ nhu cầu giảm cân, làm đẹp mà vẫn đủ dinh dưỡng. Lành cả với người già yếu, trẻ em, bệnh tiểu đường, tim mạch, huyết áp.
Gạo lức đỏ bổ dưỡng cho mọi lứa tuổi, là nguồn bổ sung Vitamin B1, Gluxit, Lipit cần thiết cho những người có nhu cầu dinh dưỡng cao như người ăn chay , người già yếu, trẻ em, người bị tiểu đường, ung thư… Hàm lượng Omega cao trong gạo lứt đỏ Như Châu giúp phòng chống ung thư, phục hồi chức năng hệ miễn dịch.
Gạo lứt đỏ thường có màu đỏ, chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe.
Gạo lức đỏ hoàn toàn canh tác sạch, không phun thuốc trừ sâu vì giống lúa này có khả năng chống chịu tốt với sâu bệnh. Hạt thóc dáng thon, mẩy đều. Đặc biệt, gạo lứt đỏ rất nhanh chín, chỉ cần nấu nhanh trong vòng 45 phút sẽ có món cơm gạo lứt đặc biệt màu đỏ thẫm, thơm mùi tinh bột nguyên sơ. Hạt cơm mềm, dẻo, thường ăn kèm món vừng đen hoặc vừng vàng dân dã, nhai thật kỹ và cảm nhận vị ngọt thơm lan tỏa, mộc mạc tự nhiên.
MUA NGAY GẠO LỨT ĐỎ 1KG GIÁ RẺ NHẤT THỊ TRƯỜNG
2.2 Gạo lứt đen
Trong các cuộc nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy gạo lứt đen mới chính là siêu thực phẩm cho thế giới. Loại gạo này có lượng đường thấp nhưng lại có rất nhiều chất xơ và hợp chất thực vật tốt cho sức khoẻ, giúp chống bệnh tim và ung thư.
Gạo lứt đen Bách Hợp được nhân giống và ra đời vào những năm đầu thế kỉ XX tại Viện khoa học Nông Nghiệp Việt Nam – đây là nơi nghiên cứu và tạo ra nhiều giống cây trồng cho nước ta. Gạo lứt đen Bách Hợp có rất nhiều công dụng trong đời sống, được xem như một loại sản phẩm diệu kì mà thiên nhiên ban tặng.
Nguồn gốc tên gọi
Tên gọi của nó được bắt nguồn từ một kỹ sư Nguyễn Thị Bách Hợp người có tâm huyết nhất đối với quá trình nghiên cứu ra giống lúa này. Với sự đồng ý của những kỹ sư tại viện nghiên cứu thì đề xuất của kỹ sư Bách Hợp được chấp nhận để giống lúa này có tên giống như tên của Bà.
Thành phần của gạo
Bên trong gạo lứt có chứa rất nhiều loại thành phần tốt cho sức khỏe mà bất kì ai trong chúng ta cũng đều cần.
– Hàm lượng vitamin và lượng khoáng chất rất cao: 10,86 mg/kg
– Thành phần canxi chiếm: 90,39mg/kg
– Trong 100g gạo đen Bách Hợp này có chứa 26,17mg chất chống Oxy hóa Anthocyanin.
– Omega 3,6,9 có chữa trong gạo lứt đen này sẽ giúp cho sự phát triển của não bộ được tốt hơn.
– Có nhiều loại vitamin cần thiết đối với cơ thể như các vitamin thuộc nhóm B, trong hạt gạo lứt đen có chứa tinh bột, chất béo, chất xơ.
– Đa dạng khoáng chất giúp bổ sung cho cơ thể, có ích đối với những người bệnh nhất là bệnh tiểu đường.
Đặc điểm: Gạo lức đen nằm trong nhóm thực phẩm được mệnh danh là siêu thực phẩm của thế kỷ 21 bởi những lợi ích tuyệt vời về sức khỏe.
– Gạo lứt đen Bách Hợp có tỷ lệ hài hòa giữa các thành phần dinh dưỡng thiết yếu.
– Chứa nhiều chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa, giúp làm giảm lượng cholesterol xấu và kiểm soát nồng độ đường trong máu.
– Giàu các hoạt chất sinh học, các nhóm acid béo Omega 3, Omega 9 rất tốt cho da và não bộ.
– Giàu chất chống oxy hóa, có tác động mạnh mẽ lên các gốc tự do, giúp phòng chống và hỗ trợ điều trị bệnh ung thư, tim mạch, tiểu đường và một số bệnh mãn tính.
MUA NGAY GẠO LỨT ĐEN ĐANG CÓ GIÁ KHUYẾN MÃI
3. Các loại dùng trong thực phẩm của gạo lứt là gì?
3.1 Lứt tẻ
Gạo lứt có thể nấu thành cơm bằng cách ngâm gạo với nước khoảng 15-20 phút cho mềm và nấu như cơm nấu gạo trắng. Khi hạt cơm chín thường không nở như gạo trắng, ăn hơi ráp nhưng nếu ăn quen sẽ thấy hương vị ngon ngọt đặc biệt. Càng ngày người ta càng nhận thấy rằng gạo lứt (lức) có giá trị dinh dưỡng và phòng chống bệnh tật rất độc đáo. Cụ thể, Gạo lứt đã được chứng minh là có thể điều hòa huyết áp, làm giảm các cholesterol xấu và ngăn ngừa các bệnh tim mạch. Cholesterol xấu mới chính là nguyên nhân gây ra các bệnh lý tim mạch còn ngược lại cholesterol tốt thì giúp loại trừ cholestrol xấu.
Ngoài vỏ ra, hạt thóc còn có ba phần chính là lớp cám gạo, phôi và nội nhũ. Nội nhũ chiếm phần lớn và chủ yếu là glucid có giá trị chính là cung cấp năng lượng. Lớp cám và phôi tuy chỉ chiếm 10% hạt nhưng lại chiếm tới 65% các chất có giá trị nhất về mặt dinh dưỡng.
Giáo sư tiến sĩ Hiroshi Kayahara (giáo sư Ohsawa) của viện sinh học Nhật Bản là người đã phân tích chất gạo lức và tìm ra rằng gạo lức đỏ ngâm một ngày một đêm (khoảng 22 giờ) ở nhiệt độ trong nhà sẽ bắt đầu nảy mầm và tiết ra nhiều chất enzyme cùng vitamin từ cám gạo. Gạo lức trắng không còn phôi để nảy mầm. Gạo lức đỏ sau ngâm nước rồi đem nấu thành cơm sẽ mềm hơn và có vị ngọt hơn cơm thường do các enzyme đã tiết ra chất đường và chất đạm trong hột gạo.
Có rất nhiều món ăn khác có thể sử dụng gạo lứt như nguyên liệu chính: bún làm từ gạo lứt xào với rong biển, ngưu báng, cà rốt và mơ muối; cơm cốm gạo lứt với nguyên liệu là gạo lứt, đậu đỏ, đậu xanh, cốm, nấu như cách đồ xôi và ăn kèm với vừng rang, hành khô phi thơm; cháo gạo lứt với gạo lứt, đậu đỏ, mơ muối, rong biển; cơm gạo lứt cuốn rong biển tương tự một món sushi cuộn makizushi, kết hợp với nước mơ muối và lá tía tô.
3.2 Lứt nếp
Gạo nếp lứt thường được sử dụng để làm món rượu nếp cái, đặc biệt là công thức rượu nếp cái sử dụng nguyên liệu gạo lứt, kết hợp với chuối tiêu chín và lòng đỏ trứng gà.
Gạo nếp lứ là loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, chứa protein, tinh bột, đường, vitamin nhóm B (có nhiều trong cám gạo) và chất vô cơ. Đây là thực phẩm đặc biệt phù hợp dành cho người già, người có tạng dương (gầy, cao), người khỏe mạnh, trẻ em.
Thành phần của gạo nếp lứt
– Thành phần chính gồm có: chất bột 75%, protein 6,7%, chất béo, canxi, phospho, sắt, vitamin B1, PP, axit fumalic, axit butanedioic, cùng đường saccarozo,mạch nha.
– Theo phân tích của dinh dưỡng học hiện đại, trong 100g gạo nếp có chứa 74.9 g glucid, 8.6 g protid, 1.5 g lipid, 14 g nước, 0.6 g xeluloza, 0.8 g tro, 32 mg canxi, 98 mg photpho, 1.2 mg sắt và một số vitamin như B1, B2, PP.
Tóm lại, Gạo lứt như một món quà được thiên nhiên ban tặng. Không những có vẻ ngoài độc đáo, riêng biệt, Gạo lứt còn mang đến nhiều điều kỳ diệu cho sức khỏe mỗi chúng ta. Ngày nay Gạo lứt không chỉ để ăn đơn thuần, nó còn được tích hợp trong việc phát triển ẩm thực, giúp ẩm thực Việt Nam thêm phong phú và nhiều sắc màu hơn.